Επικούρεια Φιλοσοφία. Η τέχνη του ΕΥ ΖΗΝ

Β: Γιατί ο Επίκουρος και όχι κάποιος άλλος φιλόσοφος στο βιβλίο σας  ;

K:Οι φυσιοκρατικές και δημοκρατικές αντιλήψεις του Επίκουρου επαναφέρουν εν τέλει τον σημερινό άνθρωπο στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος Ο Επίκουρος δικαιώνεται, έστω και ετεροχρονισμένα, αφού ο άνθρωπος κατάφερε να κερδίσει ξανά όλα όσα είχε χάσει στους αιώνες του σκοταδισμού που ακολούθησαν μετά την κατάρρευση του ελληνισμού. Οι αρετές δεν αποτελούν κληρονομικό δικαίωμα των ολίγων μορφωμένων, η γνώση σταμάτησε να αποτελεί κτήμα μόνο των εύπορων και ισχυρών, και ο πλούτος να λογίζεται ως πρωταρχική αξία για την επίτευξη του Ευ Ζην. Η φιλοσοφία του, ένα καρποφόρο δένδρο που με τους ευωδιαστούς χυμούς του, ωθεί τον άνθρωπο να ζήσει ξανά μια «αυθεντική ζωή», απαλλάσσοντας τον από τους αναρίθμητους φόβους, την κενοδοξία και την φαυλότητα. Του προσφέρει, ζώντας με φυσικό τρόπο ανάμεσα σε φίλους, μια ζωή αυτάρκειας, ελευθερίας και ευδαιμονίας. Η παρακαταθήκη του είναι ένα πολύτιμο δώρο στην Ανθρωπότητα, που με ευλάβεια και σεβασμό επιβάλλεται να αγκαλιάζουμε Μπορούμε να την καταλάβουμε, αν αφήσουμε στην άκρη τα «νεφελώματα» που από μικρά παιδιά μας έχουν μεταλαμπαδεύσει ως αναλλοίωτες αλήθειες και δεδομένες πεποιθήσεις, και αναλογιστούμε το άσυλο που η φιλοσοφία του προσφέρει απέναντι στα ανθρώπινα δεινά.

B:Παρεξηγημένος ο Επίκουρος ; Και αν ναι γιατί;

K:Τα ονόματα «Επίκουρος» και «Επικούρειος» πρωτοακούστηκαν στην Αθήνα πριν από δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια, και έκτοτε, στην πορεία τους μέσα από τους αιώνες, ποτέ δεν έπαψαν να φορτίζονται με ποικίλες σημασίες. Η ισχυρή προσωπικότητα του Επίκουρου και η φιλοσοφία του αποδείχθηκαν πρόσφορα πεδία για κάθε είδους και επιπέδου πολεμική από την αρχαιότητα ακόμη όπως χυδαία συκοφάντηση, απερίφραστη απέχθεια και παραμορφωτική κριτική. Ταυτόχρονα όμως προκάλεσαν τη συμπάθεια, τον έπαινο, καθώς και απεριόριστο θαυμασμό που μερικές φορές έφτανε ως την υπερβολή στα όρια της λατρείας. Παρατηρούμε ότι ο κύριος στόχος των συκοφαντιών επικεντρώνεται στο ήθος του, στον υποτιθέμενο «ανήθικο» χαρακτήρα του, όπου ακόμη και με πλαστές επιστολές που κυκλοφορούν με το όνομά του προσπαθούν να τον διαβάλουν, στην οικογένειά του, δίνοντας έμφαση στο πνευματικό και κοινωνικό του επίπεδο, στην «κλεμμένη» κατ’ αυτούς φιλοσοφία του, αλλά και στις σχέσεις του με τον τόπο καταγωγής του, το κράτος των Αθηνών. Τα τελευταία χρόνια όμως με τη δημιουργία των Κήπων και την αναβίωση της φιλοσοφίας του τα πράγματα μπαίνουν στο σωστό τους δρόμο.

B: Υπάρχουν ομοιότητες  ανάμεσα στη χριστιανική διδασκαλία και σε αυτήν του Επίκουρου ;

K:Κατά καιρούς έχω ακούσει από κάποιους ότι οι επικούρειοι χριστιανίζουν. Το επιχείρημα τους βασίζεται στις ομοιότητες που υπάρχουν στην οργάνωση των επικούρειων, στον λιτό τρόπο ζωής τον οποίο ακολουθούσαν, καθώς και σε κάποιες αξίες, όπως οι φιλικοί δεσμοί και η αλληλεγγύη που αναπτύσσονταν και ευδοκιμούσαν στις επικούρειες κοινότητες της εποχής. Όλα τα παραπάνω προσπαθούν να τα συσχετίσουν με τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες,  με τις οποίες είναι αλήθεια ότι υπήρχαν αρκετές ομοιότητες, αφού κι εκείνοι είχαν μια παρόμοια οργάνωση (όχι ίδια), ζούσαν λιτά, ανέπτυσσαν φιλικούς δεσμούς και επιδείκνυαν μεγάλη αλληλεγγύη μεταξύ τους. Το σαθρό βεβαίως του επιχειρήματος έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο Επίκουρος γεννήθηκε το 341 πριν την εμφάνιση του χριστιανισμού ενώ η πρώτη επικούρεια κοινότητα ιδρύθηκε το 306. Είναι εμφανές ποιοι αντέγραψαν ποιους. Επίσης οι επικούρειοι επιδιώκουν να ζήσουν μία καλή ζωή έχοντας ως οδηγό την ηδονή με φρόνηση σε αυτόν εδώ τον κόσμο αφού δεν πιστεύουν στη μεταθανάτια ζωή, σε αντίθεση με τους Χριστιανούς που ζουν μία στερημένη ζωή σε αυτόν εδώ τον κόσμο και ελπίζουν να ζήσουν μία καλύτερη σε έναν άλλον μεταθανάτιο κόσμο. Γενικός υπάρχει μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στους επικούρειους και στους χριστιανούς.

Β Ιδρύσατε τον κήπο του Επίκουρου μιλήστε μας για αυτό

Κ.Ο Κήπος των Τρικάλων είναι μια κοινότητα Φίλων και συμφιλοσοφούντων στηριγμένος στη φιλία και την ισότητα, που στόχο έχει να ασφαλίσει την ψυχική γαλήνη των μελών του και μαζί το ελληνικό ήθος. Η ελευθερία του λόγου, η παρρησία των Επικούρειων, είναι βασικό στοιχείο της κοινωνικής τους συμπεριφοράς Η επιδίωξη απόκτησης πλούτου, δόξας, πολιτικής δύναμης και επιρροής, δεν είναι για τους επικούρειους παρά αποτέλεσμα της ματαιοδοξίας και  ανασφάλειας του ανθρώπου και συνδέεται με αντιπαραθέσεις, αντιπαλότητες, έχθρες, άσκοπους ανταγωνισμούς, μίσος και φθόνο που δηλητηριάζουν την ψυχή και την εκτρέπουν από τον σκοπό της που είναι η αταραξία και η γαλήνη. Επιδιώκεται λοιπόν η δημιουργία ενός νέου κοινωνικού πρότυπου που επενδύει στην φιλία για να ενώσει τα μέλη του απορρίπτοντας τους διαχωρισμούς που βασίζονται στο φύλο, την καταγωγή, την κοινωνική θέση και την περιουσία. Θέλουμε επίσης να αναδείξουμε και να δια δώσουμε την επικούρεια φιλοσοφία παρουσιάζοντάς την όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη στους συμπολίτες μας. Σε αυτό το πλαίσιο διοργανώνουμε αρκετές εκδηλώσεις, διαλέξεις και ημερίδες με κορυφαία την 11η Πανελλήνια Συνάντηση των Επικούρειων που θα πραγματοποιηθεί στην πόλη μας στις 12 Μαΐου 2018 στο μουσείο Τσιτσάνη με θέμα: “Ο Επίκουρος στην ψηφιακή εποχή”.

B:Θα μπορούσε η φιλοσοφία του να γίνει αποδεκτή στην εποχή μας όπου η κατανάλωση και το life style των selebritys  προβάλλεται δυστυχώς ως πρότυπο ;

K. Πολλές από τις πεποιθήσεις που έχουμε για τις πραγματικές μας ανάγκες διαμορφώνονται, σε μεγάλο βαθμό, από το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Σημαντικός παράγοντας στη δημιουργία αυτών των πεποιθήσεων είναι η διαφήμιση με την συνεχή παραγωγή «πλαστών» αναγκών, φαινόμενο που έχει πολλές συνέπειες στην καθημερινότητά μας κυρίως αρνητικές. Κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει ότι στη σύγχρονη δυτική κοινωνία ο πολίτης ορίζεται κυρίως ως καταναλωτής. Τούτο σημαίνει ότι τα άτομα όλο και περισσότερο απομακρύνονται από τις παραδοσιακές αξίες και αναζητούν, σε διαρκή βάση, μια αυτοεπιβεβαίωση και μια αίσθηση αλληλεγγύης διαμέσου των μηχανισμών της αγοράς. Ο τρόπος ζωής των σύγχρονων ανθρώπων σε μεγάλο βαθμό «κατασκευάζεται» από ένα σύστημα που παράγει μαζικά εικόνες, οι οποίες μας λένε τι είμαστε με γνώμονα τα αγαθά που έχουμε υπό την κατοχή μας. Η διαχρονική φιλοσοφική σκέψη του Επίκουρου μας δίνει τη δυνατότητα να παρεκκλίνουμε από αυτόν τον «μονοδιάστατο» τρόπο σκέψης και να αντιληφθούμε ότι τελικά η ευτυχία, η ευδαιμονία, δεν πηγάζουν ούτε από το κυνήγι του πλούτου, ούτε που την εξουσία, ούτε από τις επιθυμίες δίχως νόημα, μα από την σωφροσύνη των αισθημάτων και από την ψυχική εκείνη κατάσταση που σέβεται τα όρια που καθορίζονται από τη φύση. Η επικούρεια φιλοσοφία απαντά με νηφαλιότητα στα περί της πολυπλοκότητας των αναγκών του σημερινού ανθρώπου, προτάσσοντας μία σειρά γνωμών και θέσεων που ξεκαθαρίζουν το ομιχλώδες τοπίο και μας επιτρέπει να επιλέγουμε εκείνες τις επιθυμίες που όχι απλώς μας ευχαριστούν αλλά και δεν μας φέρνουν πόνο και ταραχή.

Β:Ποια φράση του θα αφιερώνατε στον σημερινό Έλληνα που ζει σε οικονομική κατοχή ;

Κ¨.Μια φράση του Επίκουρου από την επιστολή του στον Μενοικέα:

«Η φύση μας διδάσκει να θεωρούμε μικρά τα όσα μας φέρνει η τύχη· μας διδάσκει, όταν είμαστε τυχεροί να μην αγνοούμε την ατυχία, αλλά κι όταν δυστυχούμε να μην υπερεκτιμούμε την καλοτυχία και να δεχόμαστε ατάραχοι τα καλά που μας φέρνει η τύχη αλλά και να είμαστε προετοιμασμένοι να αντιταχθούμε σε όσα μας φαίνονται κακά· μας διδάσκει πως όλα όσα οι πολλοί θεωρούν καλά και κακά είναι εφήμερα και πως η σοφία δεν έχει απολύτως τίποτα κοινό με την τύχη.»

Βιογραφικό

Ο Αριστοτέλης Κερασοβίτης γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας τον Απρίλιο του 1966. Από το 1987 εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας. Παρ’ όλο που δεν έχει κάνει σπουδές πανεπιστημιακού επιπέδου, το ανήσυχο πνεύμα του τον οδήγησε στα μονοπάτια της Φιλοσοφίας και πιο συγκεκριμένα της Επικούρειας Φιλοσοφίας, που την υπεραγαπάει και την εφαρμόζει με πρακτικό τρόπο στην καθημερινότητά του. Είναι συγγραφέας του βιβλίου "Επίκουρος ο Ανατρεπτικός Φιλόσοφος", ενώ παράλληλα με την συγγραφή ασχολείται ερασιτεχνικά και με το θέατρο. Αρθρογραφεί τακτικά στον έντυπο και στον ηλεκτρονικό Τύπο, ενώ συμμετέχει σε διάφορες εκδηλώσεις και συνέδρια δίδοντας διαλέξεις σχετικές με την Επικούρεια Φιλοσοφία. Πρόσφατα, μαζί με μια παρέα επικούρειων φίλων, ίδρυσε τον Επικούρειο Κήπο Τρικάλων, σε μια προσπάθεια να αναβιώσουν και στην πόλη του τα διδάγματα αυτού του μεγάλου στοχαστή και διαφωτιστή.