Σωρεία ελεγκτικών μηχανισμών και ελεγκτικών διαδικασιών

 

Τοποθέτηση προέδρου ΟΣΥΑΠΕ στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου του Δημόσιου Τομέα, Σύμβουλος Ακεραιότητας στη δημόσια διοίκηση και άλλες διατάξεις για τη δημόσια διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση»

Σωρεία ελεγκτικών μηχανισμών και ελεγκτικών διαδικασιών υφίσταται στους φορείς του δημοσίου κατά τη λειτουργία τους.

Ελεγκτικών μηχανισμών «εξωτερικών», όπως το Ελεγκτικό Συνέδριο, το ΑΣΕΠ, το Υπουργείο Οικονομικών, τα διάφορα ελεγκτικά σώματα, που ενσωματώθηκαν στην ΕΑΔ, ο Συνήγορος του Πολίτη, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση για τους ΟΤΑ κλπ, αλλά και «εσωτερικών» ελεγκτικών μηχανισμών, όπως ο υπάρχον «εσωτερικός έλεγχος», αλλά και ο ιεραρχικός έλεγχος, που προκύπτει από την ίδια την λειτουργία των υπηρεσιών και την οργανωτική τους δομή.

Τι έχει δείξει η λειτουργία όλων αυτών; Τα όποια προβλήματα που εντοπίζονται επιλύονται ή μπαίνουν στο συρτάρι ή εντοπίζονται μόνο κάποιες παρανυχίδες και συγκαλύπτονται όσα σχετίζονται με τις ουσιαστικές πλευρές της λειτουργίας του κάθε φορέα, τους σκοπούς και τους στόχους του;

Η απάντηση έχει δοθεί από την ίδια την πραγματικότητα και δίνεται καθημερινά.…

Πως αξιολογείται πχ η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των επιχειρησιακών λειτουργιών ενός φορέα; πχ των λειτουργιών ενός δημόσιου νοσοκομείου όταν περισσότεροι από 500 ασθενείς βρίσκονται στη λίστα αναμονής της Ορθοπαιδικής Κλινικής στο Θριάσιο ή όταν 1-2 νοσηλευτές ανά βάρδια έχουν την ευθύνη για περισσότερους από 30 ασθενείς …… ή μιας υπηρεσίας της Περιφέρειας πχ του αποχιονισμού των δρόμων όταν ο ίδιος ο φορέας την απαξιώνει και θεωρεί περιττό τον επαρκή εξοπλισμό και τα αναγκαία μέσα, προκειμένου έτσι να μπορεί να προωθεί τις αναθέσεις και τις εργολαβίες. Είναι σαφές ότι η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των επιχειρησιακών λειτουργιών κάθε φορέα είναι δεμένη με τις πολιτικές του επιλογές. Και ότι με αυτές τις πολιτικές στοχεύσεις θα κρίνει και η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου.

Πως θα αξιολογεί η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των επιχειρησιακών λειτουργιών μιας Περιφέρειας, όταν πχ ο Περιφερειάρχης προσλαμβάνει έκτακτο προσωπικό με ρουσφετολογικές λίστες, όταν κατανέμει και τοποθετεί το 20% των συμβασιούχων που προσλαμβάνει στα γραφεία των αντιπεριφερειαρχών; Ή μήπως η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου και ο προϊστάμενός της θα σταθεί απέναντι σε αυτές τις επιλογές;

Μήπως η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου όσον αφορά τον έλεγχο των οικονομικών του φορέα θα κρίνει και θα ελέγχει το κύριο, το που κατευθύνονται τα χρήματα; Όχι βέβαια, αυτό δεν μπαίνει στη κρίση κανενός ελέγχου, είτε εσωτερικού, είτε εξωτερικού.

Ή μήπως θα ελέγχει τις διαδικασίες των αναθέσεων στο όνομα των έκτακτων συνθηκών ή τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων και των δοσμένων πλειοψηφιών των Οικονομικών Επιτροπών; Μάλλον όπως η πραγματικότητα δείχνει η αξιοπιστία των οικονομικών του φορέα κρίνεται μόνο με το αν είναι σωστές οι αθροίσεις…, κι αυτό εντελώς επιφανειακά κρινόμενο, όχι γιατί δεν εκπροσωπείται το δημόσιο, όπως είπε χθες ο υπουργός, αλλά γιατί «αρκετοί λύκοι, που κυκλοφορούν, δεν μπορεί να φυλάνε τα πρόβατα»…

Γι αυτό λέμε ότι οι «κίνδυνοι», που συνδέονται με τις δραστηριότητες του κάθε φορέα, για εμάς είναι όλοι «εγγενείς» κίνδυνοι, γιατί ενυπάρχουν με το σύστημα το οποίο υπηρετούν, γιατί είναι συνδεδεμένοι με τη λειτουργία του αστικού κράτους ως μοχλός και εργαλείο προώθησης των συμφερόντων των επιχειρηματικών ομίλων, δεδομένου ότι όλες οι λειτουργίες κάθε φορέα έχουν στη βάση τους τα δημοσιονομικά δεδομένα, την στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της καπιταλιστικής κερδοφορίας, έχουν όλα τα «Σύμφωνα» που επιβάλει στους δημόσιους φορείς κυβέρνηση, ΕΕ κ.α.

Επομένως είναι σαφές ότι οι αναφερόμενοι στόχοι του εσωτερικού ελέγχου για την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των επιχειρησιακών του λειτουργιών, για την αξιοπιστία των οικονομικών του φορέα κ.λπ συνδέονται με την συγκεκριμένη πολιτική του και αυτήν υπηρετούν, όπως εξάλλου και ρητά αναφέρεται ως εξεταζόμενος στόχος «η συμμόρφωση με τους νόμους, τους κανονισμούς και τις πολιτικές που διέπουν τη λειτουργία του φορέα».

Πόσο μάλλον που ΚΥΑ & Αποφάσεις των επικεφαλής των φορέων θα καθορίζουν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια σύστασης των Επιτροπών Ελέγχου, τον Κανονισμό Λειτουργίας τους, την οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου, τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις, τις πρόσθετες αρμοδιότητες κλπ, πόσο μάλλον που ο επικεφαλής του κάθε φορέα θα εγκρίνει το Εγχειρίδιο Εσωτερικών Ελέγχων της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, το Ετήσιο Πρόγραμμα Εργασιών της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, θα εκδίδει τις εντολές εσωτερικών ελέγχων.

Δεν λείπει βέβαια και το «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» και σε αυτό το σχέδιο νόμου, όπως και σε αρκετούς νόμους που αφορούν στη λειτουργία του κράτους αφού εκτός των παραπάνω, δίνεται η δυνατότητα στον επικεφαλής κάθε φορέα με απόφαση του, ανάθεσης της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου ή της παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών σε ιδιώτη, φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Αυτή η εξαρτώμενη λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου χαρακτηρίζεται ως ανεξάρτητη, προβάλλοντας μάλιστα τον ισχυρισμό ότι η λειτουργική ανεξαρτησία διασφαλίζεται με την οργανωτική υπαγωγή της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου απευθείας στον επικεφαλής του φορέα καθώς και ότι η λεγόμενη Επιτροπή Ελέγχου θα λειτουργεί ως «ανεξάρτητο σώμα» γιατί τα μέλη της Επιτροπής θα προέρχονται από άλλους φορείς!!

Με το νομοσχέδιο για τον εσωτερικό έλεγχο με αναπάντητα τα ζητήματα για την στελέχωσή του, και μάλιστα με εξειδικευμένο προσωπικό και εν μέσω μιας τεράστιας υποστελέχωσης των φορέων, με βαρύγδουπες εκφράσεις για χρηστή διοίκηση, καλή διακυβέρνησης μηχανισμούς λογοδοσίας κλπ προσπαθείτε να πείσετε το λαό ότι μπορεί το δημόσιο και οι υπηρεσίες του να του εξασφαλίσουν λειτουργία, που θα υπηρετεί τα συμφέροντά του, με την εφαρμογή διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου. Προβάλλετε ένα σύστημα αυτοελέγχου, στην λογική των συστημάτων αυτοελέγχου HACCP, ISO κ.α. όπου με προτυποποιημένες διαδικασίες, αλλά άκρως καθοδηγούμενες από τους επικεφαλείς εν προκειμένω των φορέων του δημοσίου, υπουργούς, διοικητές, περιφερειάρχες και δημάρχους, θα γίνονται αυτά που επιλέγουν, ενώ ταυτόχρονα «θα δένονται τα χέρια» των υπαλλήλων, που εντοπίζουν ζητήματα και πρέπει να βάλουν την αντίρρησή τους σε ενέργειες και εντολές των επικεφαλής της διοίκησης.

Όσον αφορά το λεγόμενο Σύμβουλο Ακεραιότητας θα πω μόνο ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν πικρή πείρα από τους μετακλητούς υπάλληλους, για να τους εμπιστεύονται για την αξιοκρατική τους κρίση…, ζώντας άλλωστε καθημερινά στο πετσί τους την αναξιοκρατία και την προώθηση των ημετέρων σε θέσεις ευθύνης και γενικότερα.

Οι υπηρεσίες έχουν ανάγκη από στελέχωση, από κάλυψη των κενών με μόνιμο προσωπικό, από εργασιακές σχέσεις με δικαιώματα, από επιλογές και κρίσεις με αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια, από λειτουργία των υπηρεσιών με σεβασμό στις λαϊκές ανάγκες, ζητήματα που δεν τα επιλύετε, γιατί δεν χωράνε στη λογική του κόστους-οφέλους, που έχει η πολιτική σας, στη λογική προώθησης των ημετέρων…

Τέλος σας ξαναθέτουμε το ζήτημα της νομικής υποστήριξης των υπαλλήλων, για το οποίο παρά τα σχετικά μας έγγραφα συνεχίζετε να αδιαφορείτε για την επίλυσή του ώστε να καλύπτονται πραγματικά οι ανάγκες των υπαλλήλων και ιδιαίτερα των ελεγκτικών μηχανισμών.

Στο άρθρο 35 του συγκεκριμένου νομοσχεδίου πρέπει να συμπεριληφθεί και η τροποποίηση της παρ. 2 άρθρου 52 του ν. 4674/2020 με την απαλοιφή της φράσης «Η καταβολή των ανωτέρω δαπανών γίνεται εφόσον, για τις ποινικές υποθέσεις, εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, με την οποία οι υπάλληλοι κηρύσσονται αθώοι ή απαλλάσσονται των κατηγοριών ή τελεσίδικο βούλευμα του Δικαστικού Συμβουλίου, με το οποίο παύεται οριστικά η ποινική δίωξη εναντίον τους ή τίθεται η υπόθεση στο αρχείο και εφόσον προσκομισθούν τα νόμιμα παραστατικά.», καθώς και οι συμπληρώσεις α) ότι η νομική συνδρομή μπορεί να καλύπτει και όλο το στάδιο της Προδικασίας (υπομνήματα, γνωμοδοτήσεις κλπ) πριν η αρμόδια Εισαγγελία αποφασίσει την δίωξη ή όχι και β) ότι σε περίπτωση καταδίκης του υπαλλήλου τα καταβληθέντα ποσά θα επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.

Διαφορετικά θα συνεχίσουν οι υπάλληλοι να βάζουν βαθιά το χέρι στη τσέπη, να πληρώνουν οι ίδιοι για την νομική τους υποστήριξη για υπηρεσιακές υποθέσεις για τις οποίες δεν υφίσταται καταγγελία εκ μέρους οποιασδήποτε δημόσιας υπηρεσίας ή ανεξάρτητης διοικητικής αρχής και να περιμένουν πολλές φορές και χρόνια για να τους καταβληθούν οι συγκεκριμένες δαπάνες.

Κλείνοντας σας καταθέτουμε την κάθετη αντίθεσή μας στο «δικαίωμα» υπογραφής που δίνετε σε συμβασιούχους μηχανικούς, όχι μόνο γιατί αυτό έρχεται σε αντίθεση με συνταγματικές προβλέψεις και λοιπές αποφάσεις, αλλά και γιατί με αυτό τον τρόπο απαντάτε στις τεράστιες ελλείψεις προσωπικού, αντί να προχωρήσετε στην αναγκαία στελέχωση με μόνιμο προσωπικού σε όλους τους ΟΤΑ.