Φτωχότερη η Έδεσσα από τις απώλειες των Μάρκου Μέσκου και Πέτρου Σούγγαρη

Η Αυγή του 2019 έφερε δυο δυσάρεστες ειδήσεις στους κατοίκους της Έδεσσας καθώς αποχωρίστηκαν δυο ξεχωριστές προσωπικότητες του πολιτισμού και της πολιτικής. Πρόκειται για τον Μάρκο Μέσκο, έναν μεγάλο λόγιο και ποιητή με καταγωγή από το Κάτω Γραμματικό.  Ο Μάρκος Μέσκος (Έδεσσα, 7 Σεπτεμβρίου 1935 - 1 Ιανουαρίου 2019) ήταν Έλληνας λογοτέχνης και ποιητής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς. Ασχολήθηκε με διάφορα είδη λόγου, όπως την πεζογραφία και το δοκίμιο, αλλά επικεντρώθηκε κυρίως στην ποίηση. Ο Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε και πέρασε τα μαθητικά του χρόνια στην Έδεσσα. Σπούδασε στο τμήμα γραφικών τεχνών και διακόσμησης του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Σχολής Δοξιάδη Αθηνών, από όπου και αποφοίτησε το 1968. Αρχικά εργάστηκε στο εμπορικό κατάστημα του πατέρα του, έπειτα, από το 1965, ως γραφίστας σε αρκετά διαφημιστικά γραφεία της Αθήνας, αλλά και ως επιμελητής εκδόσεων. Είχε εικονογραφήσει διάφορες ποιητικές συλλογές, τόσο δικές του όσο και άλλων ποιητών, όπως του Ηλία Κεφαλά και του Γιάννη Χρυσανθόπουλου. Πολύ πριν την εγκατάστασή του στην Αθήνα (από το 1957), είχε συνδεθεί με τη συντακτική ομάδα του περιοδικού Μαρτυρίες. Άρχισε να γράφει ποιήματα σε εφηβική ηλικία και πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1955 με (μετέπειτα αποκηρυγμένο) ποίημα στην Ηπειρωτική Εστία. Από το 1981 είχε εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, όπου και υπήρξε συνιδρυτής της εκδοτικής ομάδας των Χειρογράφων, ενώ το 1987-1993 εργάστηκε ως υπεύθυνος των εκδόσεων της Α.Σ.Ε.. Η ποιητική του αναγνώριση επισφραγίζεται τις τελευταίες δεκαετίες με το πλήθος σημαντικών βραβείων που του έχουν απονεμηθεί. Το 1996 τιμήθηκε με το βραβείο ποίησης του περιοδικού Διαβάζω (πρόκειται μάλιστα για την πρώτη φορά που απονεμήθηκε το βραβείο) για τη συλλογή του Χαιρετισμοί (1995), το 2005 με το βραβείο Καβάφη, το 2006 με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου, και το 2013 με Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Τα λύτρα (2012). Ο Μέσκος ήταν πολιτικοποιημένο άτομο και αυτό φαίνεται και μέσα από συνεντεύξεις του, στις οποίες είχε αναφερθεί στις πληγές του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, την αριστερά, τη δεξιά και τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Έδειξε συμπάθεια στην αριστερά και είχε αυτοχαρακτηριστεί ως «ουμανιστής κομμουνιστής χωρίς κομματική ταυτότητα».   Στο δημοψήφισμα του 2015 είχε ταχθεί δημοσίως υπέρ του ΟΧΙ ενώ συμπορεύτηκε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας σε μη εκλέξιμη θέση με τον ΣΥΡΙΖΑ όπου και υποστήριξε μέχρι τέλους. Άξιο αναφοράς ότι στην κηδεία του που έγινε στην Έδεσσα στεφάνι έστειλε ο Πρωθυπουργός και αρκετά μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου ενώ παρέστησαν αρκετά κυβερνητικά μέλη. 

Έφυγε ο Πέτρος Σούγγαρης

Άλλη μια μεγάλη απώλεια για την Έδεσσα ήταν ο θάνατος του πρώην Δημάρχου Έδεσσας Πέτρου Σούγγαρη που έφυγε σε ηλικία 85 ετών. Ο Πέτρος Σούγγαρης γεννήθηκε το 1933 στην Έδεσσα. Προδικτατορικά το 1964 ο Πέτρος Σούγγαρης στις δημοτικές εκλογές ήταν υποψήφιος Δήμαρχος και βγήκε δεύτερος με 36% έναντι 39% του τότε Δημάρχου Γρηγόρη Ιατρόπουλου που εκλέχτηκε όμως Δήμαρχος με εσωτερική ψηφοφορία καθώς έλαβε 9 ψήφους έναντι 6 του Πέτρου Σούγγαρη. Υπήρξε δημοτικός σύμβουλος μέχρι τις 20 Απριλίου 1967 όπου και έγινε το πραξικόπημα. Το 1975 ιδρύει τον συνδυασμό ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΑΥΣΜΟΣ ΕΔΕΣΣΑΙΩΝ και λαμβάνει 69,80% και έτσι γίνεται ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Έδεσσας της μεταπολίτευσης.  Στις 15 Οκτωβρίου 1978 κατέβηκε μόνος του και έλαβε το 100% των ψήφων δείχνοντας έτσι την αγάπη και την «οικουμενικότητα» που είχε στην πόλη.  Το 1982 στις Δημοτικές εκλογές ίδρυσε νέο συνδυασμό με το όνομα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΔΕΣΣΑ και νίκησε από τον πρώτο γύρο τον μετέπειτα Βουλευτή και Νομάρχη Έδεσσας Πάκη Σιβένα. Τότε ο Πέτρος Σούγγαρης είχε την στήριξη του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ ενώ ο Πάκης Σιβένας την στήριξη της ΝΔ. Τότε είχε λάβει το 60,82% και εκλέχτηκε από την πρώτη Κυριακή. Στις Δημοτικές του 1986 είχε ήταν η πρώτη αναμέτρηση στην ιστορία της Έδεσσας μέχρι τότε που είχε κριθεί στην δεύτερη Κυριακή καθώς κατέβηκαν 4 ψηφοδέλτια: Ο Δήμαρχος Πέτρος Σούγγαρης με το ΠΑΣΟΚ, ο στενός του συνεργάτης και αντιδήμαρχος του Πολυχρόνης Αγαπίδης με το ΚΚΕ, ο Τάκης Βυζοβιτης ως αντάρτης ο οποίος όμως στη συνέχεια εκλέχτηκε Βουλευτής με τη ΝΔ και ο Γιώργος Σεραφείμ ως υποψήφιος με τη ΝΔ. Στο δεύτερο γύρο πέρασε ο Πέτρος Σούγγαρης με  43,72% και ο Τάκης Βυζοβίτης με 25,90%. Την Δεύτερη Κυριακή ο κος Σούγγαρης έλαβε 57% έναντι 43% του Τάκη Βυζοβίτη.  Στο τέλος του 1988 ο Πέτρος Σούγγαρης παραιτείται  από δήμαρχος, την θέση του παίρνει ο Χρήστος Βοσνάκης, για να κατέλθει Βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ.  Τον Ιούνιο του 1989 εκλέγεται Βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ ως δεύτερος πίσω από τον Γ. Πασχαλίδη.  Το ίδιο και τον Νοέμβριο του 1989 ως δεύτερος όπως και τον Απρίλιο του 1990 καταγράφοντας σταθερά πάνω από 10.000 σταυρούς.  Το 1993 έρχεται τρίτος με 10,280 σταυρούς αλλά και πάλι εκλέγεται Βουλευτής.  Στις 22 Σεπτεμβρίου του 1996 δεν καταφέρνει να εκλεγεί καθώς έρχεται τρίτος με το ΠΑΣΟΚ, αλλά το Κίνημα εκλέγει δυο Βουλευτές. Έτσι παρά και κελεύσματα για επιστροφή του στην αυτοδιοίκηση και τον Δήμο Έδεσσας, αποσύρεται από την πολιτική μετρώντας  14 χρόνια ως δήμαρχος Έδεσσας και 7 χρόνια ως Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ.  Ο ίδιος στο παρελθόν και προδικτατορικά  ήταν στέλεχος της Ένωσης Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου και πολιτευτής του Κόμματος στην Πέλλα όπως και από το 1974 έως τις αρχές του 1980 όπου και στηρίχθηκε από το ΠΑΣΟΚ της Αλλαγής. Ο ίδιος ήταν υποψήφιος Βουλευτής με την Ένωση Κέντρου το 1974 ερχόμενος δεύτερος και χάνοντας την έδρα για 600 σταυρούς.  Ο Πέτρος Σούγγαρης άφησε σαφώς θετικό αποτύπωμα στην Έδεσσα αλλά και στην Πέλλα καθώς καταγράφηκε ως μετριοπαθής πολιτικός που γνώμονα είχε την δημοκρατία, την ελευθερία και τα ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες καθώς κατάφερνε να συνεργαστεί ιδιαίτερα την δεκαετία του 1980 όπου τα πάθη ήταν έντονα στην αυτοδιοίκηση με δεξιούς και αριστερούς πολιτικούς καθώς έβαζε πάνω και πέρα από όλους το καλό του τόπου.