Ο Απόστολος και το Ευαγγέλιο αναγινώσκονται και δεν ψάλλονται

Διδαχή του αγίου Κοσμά του Αιτωλού

Ειρήνη σοι τω αναγιγνώσκοντι

Να ιδούμε τώρα δέσποτά μου, ποιος είνε πατέρας, τράπεζα ποια είνε, το φαγί ποίον είνε και ποια είνε τα παιδιά.

Πατέρας πνευματικός και επίτροπος είσαι εσύ, η αγιωσύνη σου, οπού σε έκαμεν ο Θεός, μητέρα είνε η Εκκλησία, τράπεζα το αναλόγι, φαγί είνε τα βιβλία της Εκκλησίας και το άγιον Ευαγγέλιον, παιδιά πνευματικά είνε οι χριστιανοί. Τώρα δεν με φαίνεται πως ομοίως πρέπει να κάνης και η αγιωσύνη σου (δεν το λέγω μόνον δια λόγου σου, αλλά να ακούουν και οι άλλοι), να βάλης το αναλόγι εις το μέσον της εκκλησίας, να διαβάζης παστρικά και μεγαλοφώνως δια να ακούουν όλοι οι χριστιανοί; Και ωσάν ακούουν, δεν κουβεντιάζουν, αμή όταν διαβάζης εμπρός εις τον Χριστόν και τα λέγης μέσα σου, οπού ο Χριστός το ηξεύρει και τα ακούεις μοναχός σου, έτσι και οι χριστιανοί, άνδρες και γυναίκες, ωσάν δεν ακούουν και δεν έχουν φαγί, αρχινούνε τα λακριντιά μέσα εις την εκκλησίαν και λέγει η μία γυναίκα την άλλην ποία έχει καλύτερον φόρεμα και στολίδια, ύστερα παίρνουν και φεύγουν και δεν έχουν όρεξιν να ματαέρθουν. Και γίνεσαι αιτία και κολάζονται και εκείνες και κολάζεσαι και η αγιωσύνη σου.

Ερμηνευτικά σχόλια του μητροπολίτη Φλώρινας Αυγουστίνου Καντιώτη

*Ο άγιος Κοσμάς θέλει ο Απόστολος και το Ευαγγέλιον ν’ αναγιγνώσκονται ευκρινώς δια ν’ ακούωνται όλαι οι λέξεις. Μία κατ’ έννοιαν ανάγνωσις κειμένου είνε το ήμισυ της ερμηνείας. Σήμερον αντί της ευκρινούς αναγνώσεως εις τας περισσοτέρας εκκλησίας τα αγιογραφικά κείμενα ψάλλονται ως να επρόκειτο περί ύμνων και τροπαρίων. Ιερείς και ψάλται αγωνίζονται κατά την ώραν της αναγνώσεως των αποστολικών και ευαγγελικών περικοπών να επιδείξουν το καλλιτεχνικόν των τάλαντον! Οποία παρανόησις του σκοπού, δια τον οποίον ωρίσθησαν ν’ αναγινώσκωνται εν τοις Ναοίς τα ιερά ταύτα κείμενα!

Του Νίκου Καραμανάβη