ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΙΔΡΥΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΛΑ

 

Απολύσεις και λουκέτα το αποτέλεσμα της δήθεν ψηφιακής μετάβασης

 

 

Έχουν κλείσει υποκαταστήματα τραπεζών σε Σκύδρα και Κρύα Βρύση 

 

 

 

 

 

Δεκάδες είναι οι καταγγελίες που δέχθηκε η εφημερίδα μας, καθώς πολίτες κατέγραψαν τα παράπονα τους, από τις μεγάλες ουρές που διαπιστώθηκαν σε τραπεζικά ιδρύματα στην Πέλλα, στο τέλος του μηνός. Αιτία φυσικά ήταν ότι παρά την καθολική απαγόρευση, δεν υπήρξε αναστολή πληρωμών. Την ίδια πάντα τα τραπεζικά ιδρύματα δεν είχαν φροντίσει να έχουν επαρκές προσωπικό με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι δυσάρεστη. Σε αυτή την ζοφερή πραγματικότητα, έρχεται να προστεθεί και η απόφαση των Τραπεζών για δραστική μείωση του προσωπικού με πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου όπως και φυσικά τα λουκέτα που έχουν βάλει αλλά και θα βάλουν σε τραπεζικά υποκαταστήματα. Αυτό φυσικά θα γίνει λόγω του ότι θεωρούν πως μπορούν να έχουν μεγαλύτερο κέρδος να περιορίσουν τα σημεία λειτουργίας. Ως δικαιολογία ψελίζουν ότι ήρθε η ώρα της ψηφιακής μετάβασης. Επί της ουσίας όμως μόνο ως κενό γράμμα μπορεί να εκληφθεί.

Άλλωστε στην Πέλλα έχουμε το πείραμα που έγινε με τα λουκέτα που μπήκαν σε υποκαταστήματα στην Κρύα Βρύση και την Σκύδρα. Εκεί λοιπόν φάνηκε στην πράξη ότι τα αποτελέσματα ήταν αντίστροφα, μιας και ισχυρό πλήγμα, µε σαφή οικονοµικό και κοινωνικό αντίκτυπο, καταγράφηκε. Στον σχεδιασμό υπάρχει άμεσα το κλείσιµο ιστορικών καταστηµάτων όπως έγινε στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας στην Σκύδρα.

Μια επιλογή στο πλαίσιο του εξορθολογισµού, όπως λέγεται, των δαπανών και της προσαρµογής του δικτύου στα νέα τεχνολογικά δεδοµένα.

Τα στοιχεία από τα λουκέτα προβληματίζουν. Το τελευταίο καιρό έχουν παρθεί αποφάσεις από τις διοικήσεις της Τράπεζας Πειραιώς και της Εθνικής Τράπεζας, οι οποίες προχωρούν στο κλείσιµο 53 και 41 καταστηµάτων αντίστοιχα. Το µεγαλύτερο µέρος αυτού του δικτύου αφορά σε καταστήµατα εγκατεστηµένα σε επαρχιακές πόλεις και κωµοπόλεις, πολλά εκ των οποίων έχουν συνδέσει το όνοµά τους µε την αγροτική ανάπτυξη και την κοινωνική ευηµερία στις αντίστοιχες περιοχές.

Η διακοπή που διευκολύνεται, όπως είναι φυσικό, από τις δυνατότητες τις οποίες παρέχουν οι νέες τεχνολογίες και κυρίως τα ΑΤΜs και το e-banking, ενδεχοµένως να µην λαµβάνει επαρκώς υπόψη τις ιδιαιτερότητες αυτών των περιοχών, αλλά και τη δυσκολία προσαρµογής των τοπικών κοινωνιών στα νέα δεδοµένα. Το πρόβληµα γίνεται µεγαλύτερο για το πελατολόγιο µεγάλης ηλικίας και τις ευαίσθητες κοινωνικές οµάδες, κατηγορίες οι οποίες, είναι πολύ δύσκολο να εξοικειωθούν µε τα νέα τεχνολογικά δεδοµένα, αρνούνται πεισµατικά να αλλάξουν τις συνήθειές τους, ενώ δεν έχουν πάντα τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τα καταστήµατα των µεγάλων πόλεων.

Να αναφερθεί εδώ ότι το µεγάλο πρόβληµα, ειδικά για την επαρχία, εντοπίζεται στην Τράπεζα Πειραιώς η οποία συµπεριέλαβε πριν από λίγα χρόνια στο δίκτυό της τα καταστήµατα της Αγροτικής Τράπεζας, ενώ και η Εθνική, ως η παλαιότερη τράπεζα στη χώρα, διατηρούσε σε πολλές κωµοπόλεις το δικό της ευρύ δίκτυο. Μικρότερο είναι το πρόβληµα µε την Eurobank και την Alpha, οι οποίες, εξ αρχής, λόγω του πιο «αστικού» τους χαρακτήρα δεν είχαν επεκταθεί τόσο στην περιφέρεια, εποµένως η αναδιάρθρωση έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Η επόμενη μέρα δημιουργεί τεράστια προβλήματα αλλά ίσως και προκλήσεις για ένα τοπικό οικονομικό σύστημα που θα μπορεί να σταθεί και να λειτουργήσει ως ανάχωμα σε αυτές τις πολιτικές. Η οικονομική κρίση άλλωστε έχει φέρει μια νέα τάξη πραγμάτων με το ξεκαθάρισμα των οικονομικών δεδομένων αλλά και την είσοδο στην αγορά των συνεταιριστικών οικονομικών μορφών Τραπέζης. Σήμερα που οι συστημικές Τράπεζες κατέρρευσαν, ίσως μπορέσει να αποτελέσει ευκαιρία η στήριξη ενός τέτοιου εγχειρήματος. Στο παρελθόν και ειδικότερα στις αρχές του 2000 είχε γίνει προσπάθεια για δημιουργία συνεταιριστικής Τράπεζας στην Πέλλα η οποία δεν είχε υλοποιηθεί. Αν δούμε την πορεία των συνεταιριστικών Τραπεζών, υπάρχουν τα κακά παραδείγματα όπου απέτυχαν και εκκαθαρίστηκαν αλλά υπάρχουν και τα καλά με την άνθιση τέτοιων μορφών.

Το μέλλον είναι η περιφερειακή οικονομία

Ίσως επειδή ζούμε σε μια μίζερη κατάσταση, καθώς η υγειονομική κρίση κυριαρχεί, δεν μπορούμε να δούμε τον δρόμο που θα ανοιχθεί από την υποχωρήση της. Η Πέλλα διαχρονικά είχε πρόβλημα να αντιληφθεί πως θα πρέπει να αξιοποιήσει τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν ώστε να δώσει αξία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και στον αγροτικό τομέα. Εδώ και 10 χρόνια η Ευρωπαϊκή οικονομία έχει δώσει βάθος στις συνεταιριστικές τράπεζες. Σήμερα  4.500 Συνεταιριστικές Τράπεζες, µε πελατειακή βάση 130 εκατοµµύρια και 700.000 υπαλληλικό προσωπικό, συγκαταλέγονται µεταξύ των σηµαντικότερων φορέων του οικονοµικού συστήµατος της Ευρώπης στον τραπεζικό τοµέα. Οι Συνεταιριστικές Τραπεζικές Οµάδες συγκαταλέγονται µεταξύ των σηµαντικότερων φορέων στην τραπεζική αγορά στη Γερµανία, την Αυστρία, την Κύπρο, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία, µε συµµετοχή στην αγορά καταθέσεων συχνά παραπάνω από 17%. Οι Συνεταιριστικές Τράπεζες διαβάλλουν ενεργά στην οικονοµική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, ειδικότερα µέσω του επιχειρησιακού προτύπου τους και της υποστήριξης που δίνουν στους διάφορους οικονοµικούς φορείς, ειδικότερα στις ΜΜΕ.

Σε τι θα βοηθήσει στην Πέλλα ;

Το πρώτο απλό και σημαντικό ερώτημα είναι χωράει μια συνεταιριστική Τράπεζα στην Πέλλα και αν ναι με ποιους; Η απάντηση μπορεί να φαίνεται απλοική αλλά ισχύει. Φυσικά και ΝΑΙ. Με ποιους; Με επιχειρηματικά τοπικά σχήματα, με φορείς, με ΟΤΑ και φυσικά με τους απλούς πολίτες. Μια συνεταιριστική τράπεζα στην Πέλλα θα λειτουργήσει ως αποκεντρωμένο δίκτυο και θα δώσει βάθος, ιστορία αλλά και μέλλον στην περιοχή. Θα δημιουργήσει ευκαιρίες στην τοπική κοινωνία και θα προσφέρει ώθηση  στον τοπικό οικονοµικό δυναµισµό, ιδιαίτερα µέσω της χρηµατοδότησης της γεωργίας, της τοπικής κοινωνίας και των ΜΜΕ, καθώς και από την προώθηση της κοινωνικής ολοκλήρωσης και εκπαιδευτικών προγραµµάτων. Επιπλέον,  θα αποτελεί  πηγή θέσεων εργασίας.

Οι συνεταιριστικές τράπεζες στην Ελλάδα

Σήμερα λειτουργεί στην Χώρα  η Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος, που  ιδρύθηκε στις 22.7.1995 με πρωτοβουλία των Συνεταιριστικών Τραπεζών Λαμίας, Ιωαννίνων, Παγκρήτιας και Αχαϊκής και του Πιστωτικού Συνεταιρισμού Κορινθίας «Ο ΕΡΜΗΣ».

Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών (EACB) και της Διεθνούς Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών (ICBA).

Σήμερα η ΕΣΤΕ αριθμεί 10 μέλη, από τα οποία τα 7 είναι Συνεταιριστικές Τράπεζες, και 3 Πιστωτικοί Συνεταιρισμοί. Διοικείται από 8μελές Διοικητικό Συμβούλιο, που εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση των μελών ενώ ταυτόχρονα εκλέγεται και 3μελές Εποπτικό Συμβούλιο.

Οι άξονες λειτουργίας της ΕΝΩΣΗΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ, συνοψίζονται στις παρακάτω κατευθύνσεις:

·         Στο σχεδιασμό και υλοποίηση πολιτικής για την προβολή και ανάπτυξη του θεσμού της Συνεταιριστικής Πίστης, σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος.

·         Στη δημιουργία του πλαισίου και των προϋποθέσεων για τη στενότερη και αποδοτικότερη συνεργασία των Συνεταιριστικών Τραπεζών και Πιστωτικών Συνεταιρισμών και τη δημιουργία ενός ενιαίου Συνεταιριστικού Πιστωτικού δικτύου.

·         Στην εκπροσώπηση της Συνεταιριστικής Πίστης στα θεσμικά όργανα της Πολιτείας.

·         Στη συστηματική παρέμβαση για τη διεκδίκηση λύσεων στα σημαντικά προβλήματα που απασχολούν τη Συνεταιριστική Πίστη και λειτουργούν ανασταλτικά στην ανάπτυξή της.

·         Στην παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών στις Συνεταιριστικές Τράπεζες και στους Πιστωτικούς Συνεταιρισμούς, σε θέματα εκπαίδευσης, νομικής υποστήριξης, μηχανοργάνωσης και οργάνωσης.

·         Στην ανάπτυξη δεσμών και συνεργασιών με Συνεταιριστικές Τράπεζες του εξωτερικού.

·         Στην ανάπτυξη της διασυνεταιριστικής συνεργασίας και την προβολή της Κοινωνικής Οικονομίας στη χώρα μας.

Στην Ελλάδα λειτουργούν οι εξής συνεταιριστικές Τράπεζες:

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΡΑΜΑΣ

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΗΠΕΙΡΟΥ

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΧΑΝΙΩΝ

ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ

ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ

 

                              Η σημερινή κατάσταση

Οι συνεταιριστικές τράπεζες είναι ένας θεσμός που αγωνίζεται να επιβιώσει ανάμεσα στις «συμπληγάδες» των συστημικών ομίλων, με τον διψήφιο, μέχρι το 2016, αριθμό Συν.Πε. να μειώνεται δραματικά, σε μόλις 7+2 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όλα μέλη της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος.

Αποτελούν έναν θεσμό με σημαντική παρουσία περισσότερο σε περιφερειακό επίπεδο, παρά σε εθνικό, αριθμώντας σήμερα 110 καταστήματα στην επικράτεια με συνολικά 907 εργαζομένους, όπως περιγράφει ο πρόεδρος της ΕΣΤΕ και της Παγκρήτιας Τράπεζας, Νίκος Μυρτάκης, που συμπληρώνουν το τραπεζικό σύστημα, αποτελώντας σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης της περιφέρειας, χρηματοδοτώντας το 15% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας, καθώς το δανειακό χαρτοφυλάκιό τους επικεντρώνεται κατά 85% σε εταιρείες αυτής της κατηγορίας. Συνολικά, οι Συν.Πε. παρουσιάζουν θετική πιστωτική επέκταση, σε αντίθεση με το συστημικό κομμάτι που έχει αρνητικό ρυθμό.

O κλάδος είναι σχετικά «νεότευκτος», καθώς η ΕΣΤΕ ιδρύθηκε στις 22 Ιουλίου 1995, με πρωτοβουλία των τραπεζών Λαμίας, Παγκρήτιας, Ιωαννίνων, Αχαΐας, και του Πιστωτικού Συνεταιρισμού Κορινθίας, ο Ερμής, με τον κλάδο να δοκιμάζεται στη διάρκεια της κρίσης. Μετά δε από έναν μακρύ κύκλο λουκέτων και συγχωνεύσεων, έφτασαν να αριθμούν τις 7 τράπεζες (Δράμας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Καρδίτσας, Χανίων, Παγκρήτια και Κεντρικής Μακεδονίας).

Η περίπτωση είναι ξεχωριστή και για την καθεμία από τις δύο τελευταίες είναι ενδεικτική των διεργασιών που συντελούνται, αλλά και των προοπτικών που διανοίγονται προκειμένου να αποκτήσουν ευρύτερη εμβέλεια και να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, δεδομένου του ότι σε μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο οι συνεταιριστικές καλύπτουν ακόμη και μέχρι το 20% της συνολικής αγοράς.

·         Η Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας αποτελεί τον τελευταίο σταθμό σε έναν ευρύτερο κύκλο συγχωνεύσεων. Δημιουργήθηκε μέσω της απορρόφησης της Τράπεζας Πιερίας από την Τράπεζα Σερρών, τον Σεπτέμβριο του 2018, με παράγοντα της ΕΣΤΕ να εκτιμά πως ολοκληρώθηκε αυτή η φάση συγκέντρωσης και πλέον το επόμενο βήμα θα είναι το εγχείρημα της εξάπλωσης και εκτός συνόρων της περιφέρειας.

·         Leader αυτής της προσπάθειας είναι η Παγκρήτια, που διαθέτει άδεια πανελλαδικής ανάπτυξης, και, μετά την είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο του Lyktos fund του Μιχάλη Σάλλα, διαμορφώνει νέες προτεραιότητες, καθώς προχώρησε σε αλλαγή φιλοσοφίας και λειτουργεί πλέον στη βάση ενός νέου μοντέλου, τύπου της παλαιάς Αγροτικής Τράπεζας, ρίχνοντας το βάρος στη στήριξη όχι μόνο αγροτικών μονάδων, αλλά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Με ένα δίκτυο που ξεπερνά τα 50 καταστήματα, η Παγκρήτια «βλέπει» τη διεύρυνση της παρουσίας της στην υπόλοιπη Ελλάδα (εξαιρούνται οι αγορές Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Κυκλάδων).

Εύλογο είναι το ερώτημα αν θα επανέλθει στο τραπέζι των συζητήσεων προκειμένου να δημιουργηθεί ένα νέο μεγαλύτερο συνεταιριστικό σχήμα, με καρδιά την Παγκρήτια και ροή ρευστότητας από όσες θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο φιλόδοξο εγχείρημα.

Ούτως ή άλλως, η Κρητική τράπεζα αντιπροσωπεύει το (σχεδόν) ήμισυ του συνεταιριστικού banking και λειτουργεί τα 50 plus από τα συνολικά 110 καταστήματα που αριθμεί συνολικά το δίκτυο καταστημάτων, από τη Θράκη και την Ήπειρο μέχρι τη Μεγαλόνησο.

·         Οι εξελίξεις, σύμφωνα με τον παράγοντα της ΕΣΤΕ, θα εξαρτηθούν από τα τελικά αποτελέσματα της διαδικασίας κεφαλαιακού ελέγχου, την απόκτηση άδειας πανελλαδικής εμβέλειας (διαθέτουν η Παγκρήτια, η Τράπεζα Χανίων και εσχάτως η Τράπεζα Ηπείρου, ολοκληρώνοντας επιτυχώς Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου ύψους 19 εκατ.) και τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη μετά την απορρόφηση της Τράπεζας Έβρου από αυτήν της Δράμας, που κάλυψαν τα απαιτούμενα κεφάλαια, ύψους 1,5 εκατ. ευρώ.

Με τα ίδια κεφάλαια στα 17,5 δισ., το ενεργητικό στα 2,6 δισ., τις χορηγήσεις στα 2 δισ. και τις καταθέσεις στα 2,1 δισ., ο κλάδος των συνεταιριστικών έχει να διαχειριστεί δύο πολύ σοβαρά εμπόδια: Το ένα αφορά στο «βουνό» των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την κάλυψή τους, καθώς ξεπερνούν το 45% επί των συνολικών χορηγήσεων (πάνω από τον μέσο όρο των συστημικών ομίλων), με τις προβλέψεις σε τρεις περιπτώσεις να μην καλύπτουν σημαντικό μέρος χορηγήσεων χωρίς επαρκείς εγγυήσεις. Το δεύτερο σχετίζεται με την «ακτινογραφία» των ισολογισμών, με ενδεικτική την περίπτωση τράπεζας που εμφανίζει ενεργητικό 220,6 εκατ., υποχρεώσεις 208,4, δάνεια και λοιπές απαιτήσεις 180,3 εκατ., με κέρδη μετά από φόρους στις 825 χιλ. ευρώ, με την εν λόγω τράπεζα να βρίσκεται σε αρχικό στάδιο επαφών με άλλη συνεταιριστική της ίδιας περιφέρειας.